Akhisar Tarihçesi

M.Ö. 14. yüzyılda İskitlerle birlikte akınlar yapmakta olan bir amazon kolunun Lidya’ya kadar uzandığı ve Kraliçeleri Myrine tarafından Akhisar’la Dikili arasında bazı kasabalar kurdurulduğu, bunlardan bir tanesine kendi adını verdiği ve Akhisar’ın bir amazon karargahı halinde küçük bir kasaba olarak kurulduğu belirtilmektedir. Aradan 1300 yıl geçtikten sonra M.Ö. 24 yılında bir deprem sonunda yıkılan bu kasaba amazon komutanlarından Tyatirin adını taşımaktaydı. Tyatirin kuruluşundan sonra Helen Rumları tarafından başka isimlerle anıldı. Örneğin: Polonya, Ohipko, Semiramis gibi. 

Akhisar tarih boyunca Hititler, Akadlar, Lidyalılar, Romalılar, Bizanslılar, Saruhanlılar ve Osmanlılar yönetiminde kalmıştır. Lidyalılar zamanında senatosuyla, kalabalık nüfusuyla ve zenginliğiyle önemli bir şehir olmuştur. 

Bizans imparatoru Konstantin tarafından Gölmarmara’ya sürülen Tyeder, Akhisar’ın şimdiki istasyonla hastane arasına beyaz bir kale yaptırmasıyla birlikte, eski Tyatir (Thyateira veya Thyatira) adı Aspro-Kastro oldu. ASPRO (Ak) KASTRO (Hisar) demektir. 1307 yılında Türklerin yönetimine geçince, Aspro-Kastro adı Türkçeleştirilerek AKHİSAR oldu. 1390 yılında Akhisar, Osmanlı Türklerinin yönetimine geçti. 1923 yılına kadar Saruhan Sancağı’nın kazası olarak yönetildi. 1923 yılında Saruhan Vilayet olduğundan ona bağlı kaldı. 1927 yılında Saruhan Vilayeti’nin adı Bakanlar Kurulunca Manisa Vilayeti olarak değiştirildi. Akhisar’da, Manisa Vilayetinin kazası oldu. 

Birinci Dünya Savaşından önce nüfusu 12.000 kadar olup, yüzde 75’inden fazlasını Türkler, geri kalanını ise Rum ve Ermeniler meydana getiriyordu. 1919 -1922 yılları arasında Yunan işgali altında kaldı. 6 Eylül 1922 tarihinde düşman işgalinden kurtuldu. Şehri terk eden Rum ve Ermenilerin yerine iskan edilen, Rumeli Türkleri ile Yugoslavya’dan gelen Türk göçmenleri nüfusu hızla arttırarak 1927’de Akhisar’ın nüfusunun 18.000’e ulaşmasını sağladı. 

Akhisar Kronolojisi

 

M.Ö. 3000 - 2000 İlk Tunç Çağı
M.Ö. 2000 - 1200 Orta - Son Tunç Çağlar
M.Ö. 1200 - 680 Frigler Dönemi
M.Ö. 680 - 547 Lidya Krallığı Dönemi
M.Ö. 547 - 334 Persler Dönemi
M.Ö. 334 - 281 İskender Dönemi
M.Ö. 281 - 190 Seleukos Krallığı Dönemi
M.Ö. 190 - 129 Bergama Krallığı Dönemi
M.Ö. 129 - M.S. 395 Romalılar Dönemi
395 Bizans Egemenliği' nin Başlaması
1313 Saruhan Bey'in Manisa' yı beylik merkezi yapması ile Saruhanoğulları Beyliği Dönemi'nin başlaması
1390 I. Beyazıt' ın Saruhanoğulları Beyliği'ne son vermesi ile bölgenin Osmanlı topraklarına katılması
1402 Timur'un Saruhanoğulları Beyliğ'ni canlandırması
1410 Çelebi Sultan Mehmed'in Saruhanoğulları Beyliği'ne kesin olarak vermesi
5 Haziran 1919 Yunanlıların Akhisar'ı işgal etmesi
10 Haziran 1919 Kuva-yı Milliye' nin Yunanlıları Akhisar' dan çekilmek zorunda bırakması
22 Haziran 1920 Akhisar' ın ikinci kez işgali
6 Eylül 1922 Akhisar' ın Yunan işgalinden kurtulması